Wat ik doe: Ik ontwerp vanuit de kunst rituelen om te communiceren op betekenisniveau
Dit ben ik in de wereld aan het veranderen: Ik herintroduceer rituelen met schoonheid en verbeeldingskracht zodat mensen de moeilijke emotionele momenten in het leven kunnen vormgeven en delen.
Website: www.idavanderlee.nl
4 mei
Met Namen en Nummers herdenken we op 4 mei de 2800 weggevoerde Joden uit de Oosterparkbuurt. Het Kastanjeplein is een bijzonder ingerichte herdenkingsplek waar iedereen een joods slachtoffer stap voor stap symbolisch thuis kan brengen.
Je kunt zelf op 4 mei tussen 10:00 en 18:00 een naambordje maken voor een joods slachtoffer uit WOII.
Deelnemers aan het ritueel beginnen bij het Tijdkantoor waar ze een besluit nemen om de rituele tijd in te stappen. Vervolgens verbinden ze zich aan een naam uit het Namenarchief, maken een persoonlijk naambordje en leggen dat uiteindelijk op het juiste adres in de grote plattegrond van de buurt. Dit stratenmonument groeit elk jaar. Het is een tijdelijk monument voor een oneindig verlies dat ’s avonds het middelpunt is voor de herdenking. In 2020 hopen we alle 2800 slachtoffers van dat stukje Oosterparkbuurt symbolisch thuisgebracht te hebben.
Namen en Nummers groeit qua belangstelling, draagvlak, hoeveelheid vrijwilligers (75), deelnemende scholieren (12), zangers (45), workshops (3) en schoolprogramma’s (8). Maar ook de kosten stijgen en helaas maakt de financiering een tegengestelde beweging omdat het project zich herhaalt. Fondsen zijn geneigd om bij herhaling niet meer te steunen. Help je mee?
Ida gaat in juni 2019 met ons mee op reis door Europa: Green Culture TrainCamp. Onderweg naar Montenegro wil zij een ritueel ontwerpen om afscheid te nemen van fossiele
brandstoffen.
Ida is één van de deelnemers aan het TurnLab Stil de Tijd. In dit Lab werken 10 creatieve en ondernemende makers, ontwerpers en kunstenaars aan nieuwe ideeën, projecten en plannen voor, rondom en met dementie.
Wat ik doe: Kunst voor vrede.
Wat ik doe: Ik ben kunstenaar, onderzoeker en sociaal ontwerper. Ik ontwerp nieuwe manieren om naar sociale vraagstukken te kijken.
Wat ik doe: Ik werk aan ontwikkelen van The Turn Club omdat ik zie hoe de wereld snakt naar meer visie en creativiteit bij de grote problemen die er zijn.
Wat ik doe: Ik ben filosoof, onderwijsvernieuwer, docent bij de Universiteit Utrecht, social entrepreneur en initiatiefnemer van The Learning Lab.
Wat ik doe: Ik werk op de grens van journalistiek, beeldende kunst, urgente maatschappelijke vragen, beleidsontwikkeling en gemeenschapsopbouw
Wat ik doe: Ik zet mijn capaciteiten als acteur, trainer en coach op veel verschillende terreinen in. Samen met Vera Ketelaars heb ik mijn eigen theatergezelschap: Gehring en Ketelaars (www.gehringenketelaars.nl), waarmee we zowel nationaal als internationaal optreden. Vanuit een persoonlijke fascinatie snijden we maatschappelijke thema’s aan. Daarnaast ontsteek ik regelmatig een Artistic Fire in bedrijven (o.a. bij de Gemeente Amsterdam en de Haagse Hogeschool), verzorg ik presentatietrainingen en begeleid ik bij The Turn Club kunstenaars in het concretiseren van hun droom. Ik luister, geef vorm en verbind.
Waarom ik bij The Turn Club zit: Het is geweldig om te zien hoe mensen bewuster, aanweziger en krachtiger worden. Zelf ben ik nog lang niet uitgeleerd, maar het is tijd om iets van het geleerde over te brengen. Dat doe ik bij The Turn Club in de rol van facilitator.
Website: gehringenketelaars.nl
door Elinor Archer – november 2018
Het laatste gesprek – Wat gebeurt er precies wanneer twee mensen tegenover elkaar zitten en de een moet beslissen over het lot van de ander? Anne Gehring en Vera Ketelaars van gezelschap Gehring & Ketelaars vragen zich in hun voorstelling Het laatste gesprek af of er ruimte is voor de menselijke maat in een gesprek waar alles vanaf hangt. Maakt het uit, in een schijnbaar waterdicht systeem waarin iedereen gelijke kansen krijgt, met welk been de ambtenaar die ochtend uit bed is gestapt? En waarom is koffie essentieel?
Koffie?
Gehring en Ketelaars hebben voor Het laatste gesprek onderzoek gedaan bij grote instituten als het UWV, de IND en het Ministerie van Justitie om te kijken hoe er wordt omgegaan met lastige gesprekken. En hoe de ambtenaren hun positie in zo’n gesprek ervaren. Anne: ‘Sommige functionarissen zien zichzelf meer als hulpverlener dan als ambtenaar. En de regels zijn op verschillende manieren te interpreteren.’ Gaan ze samen een luchtje scheppen, tijdens zo’n gesprek, ook als de deur eigenlijk dicht hoort te blijven? Of gaat die deur echt pas open als de klok 6 uur slaat? ‘Die koffie is essentieel omdat je er cliënten op een vriendelijke manier mee verwelkomt, waardoor de verhouding cliënt-functionaris minder ongelijk aanvoelt.’ En het gesprek potentieel vloeiender verloopt.
De feiten op een rijtje
Een ongemakkelijke vraag dringt zich op: heeft het verloop van zo’n gesprek invloed op de uitkomst? Anne: ‘Rechtssociologe Nienke Doornbos beschrijft in haar dissertatie Op verhaal komen (2006) dat de IND haar beoordeling van een asielaanvraag baseert op volledigheid, consistentie en geloofwaardigheid in een asieldossier. Doornbos legde verschillende van deze dossiers voor aan panels van IND-ambtenaren, rechters en rechtsbijstandverleners en vroeg hen een beoordeling te maken. De beslissingen van de panelleden liepen onderling sterk uiteen en weken ook in een aantal zaken af van de beslissingen die in werkelijkheid waren genomen.
Conclusie: wat volledig, consistent en geloofwaardig wordt genoemd, is subjectief. Er is slechts de schijn van objectiviteit.’ Dat vonden Gehring en Ketelaars spannend, dat er meer ruimte is voor interpretatie dan je zou vermoeden. ‘De bureaucratie wil een systeem dat voor iedereen gelijk is, maar zo werkt het simpelweg niet. En hoe dicht je het systeem ook timmert, het wordt door een mensenhand uitgevoerd; dat wat een objectieve beslissing lijkt is altijd terug te voeren naar een persoon die ook zijn eigen inschattingen maakt.’
Kafka
Gehring en Ketelaars betrokken ook Arjan Widlak van Stichting Kafkabrigade in het maakproces. Widlak legt instanties hun eigen bureaucratische systemen voor en bevraagt de regels die systemen van instituten hun cliënten (én functionarissen) opleggen en die we zeker niet maar voor lief moeten nemen. Anne: ‘Arjan heeft ons verteld over de gekte van formulieren en data en dat onnodige bureaucratie geen meerwaarde heeft.’ Want het is schrijnend, soms, de papierhandel, de onduidelijkheden, de wet en haar mazen. Hoe hou je als cliënt je hoofd boven water? Vera: ‘Je moet je rechten kennen, je inlezen anders zit je heel onvoorbereid en kwetsbaar aan die tafel. Door je rechten te kennen houd je tenminste nog een beetje regie over het gesprek.’
Onzichtbare lijntjes
Vera: ‘In Het laatste gesprek komt na een lange conversatie nieuwe informatie bovendrijven waardoor de band die cliënt en functionaris hebben opgebouwd onder druk komt te staan. Beiden zitten ze vast in een situatie waarin de schijnbaar heldere protocollen de situatie juist ontregelen.’ Niet geheel ondenkbaar op een plek als Dienst Terugkeer en Vertrek (onderdeel van het Nederlandse Ministerie van Justitie en Veiligheid), een van de locaties waar Gehring en Ketelaars ook onderzoek deed. Want hoe bewijs je wie je bent en waar je vandaan komt zonder de juiste papieren? En welke onzichtbare lijntjes trekken er vanuit de bovenkamers van het Instituut?
Wat ik doe: manieren onderzoeken om podiumkunstdisciplines en/of (sub)culturen in dialoog of symbiose samen te brengen, met behoud van autonomie of eigenheid.
Wat ik doe: Met ons experimenteel productiehuis bevragen we de wereld om ons heen en nemen we zeggenschap over de toekomst.