Inspiratiedag Toekomstdenken in het Lokale Bestuur
Voor gemeenteraadsleden en griffiers | do 22 mei 2025, Stadsklooster Utrecht
Hoe vergroten we de plek voor langetermijndenken en goed voorouderschap in de gemeenteraad?
Georganiseerd door The Turn Club en het Ministerie van de Toekomst in partnerschap met Noorden Duurzaam, Stichting Voor Democratie en de Locale Democratie Coalitie.
Kunnen we toekomstige generaties een stem geven in de gemeenteraad?
Hoe ontstaat ruimte voor onderzoek, ontwikkeling en verbinding in de lokale democratie?
Kunnen gedeelde waarden voelbaar worden die de verschillen tussen politieke partijen overstijgen?
Met o.a.
- Mare de Wit – (Deltaprogramma, Ministerie van IenW) De Toekomst aan Tafel
- Kiza Magendane (schrijver, beleidsadviseur) – De Nieuwe Kamer
- Bram Eidhof (Stichting Voor Democratie) – Betere verkiezingsdebatten
- Merlijn Twaalfhoven (Ministerie voor de Toekomst) – Verbeeldingskracht en Goed Voorouderschap
- Laura Mentink (The Turn Club) – Kunst van ontmoeten
- Peter Bootsma (Noorden Duurzaam) – Taakdemocratie
- Walter Wittkamp (Agora Europa) – Burgerberaden
Nationaal Burgerberaad Klimaat
In deze tijd staat democratie op verschillende manieren onder druk. Polarisatie, onzekerheid en ongelijkheid nemen toe. Crises grijpen in elkaar en voeden een gevoel van machteloosheid en onvrede. Media, landelijke politiek en onrustbarende internationale gebeurtenissen voeden verdeeldheid en tegenstrijdige waarheden. Toch leven we met waarden, principes en overtuigingen die meer overeenkomsten dan verschillen hebben. Er zijn talloze initiatieven waarin burgers laten zien dat zij mee willen denken, zorgen en bouwen aan hun omgeving. Achter de chaos zit wel degelijk burgerschap verscholen als het wordt aangesproken, als het wordt gezien en de ruimte krijgt.
Hoe kunnen we deze burgerschap aanspreken, nieuwe vormen van inspraak en betrokkenheid scheppen en elkaar vinden in een gedeeld beeld van de lange termijn?
Hiertoe organiseren we de inspiratie-, ontwikkel- en ontmoetingsdag Toekomstdenken en Goed Voorouderschap voor gemeenteraadsleden en griffiers uit alle gemeentes van Nederland. Een dag vol concrete en succesvolle voorbeelden van verbindende, ondernemende en creatieve initiatieven die de lokale democratie kunnen versterken en verrijken. Met sprekers, werksessies en praktische tools voor langetermijntdenken, verbeelding en participatie in het lokale bestuur.
Van elke gemeenteraad in Nederland is één raadslid uitgenodigd. Hij of zij kan na de conferentie een rol als toekomstambassadeur vervullen in de gemeenteraad. Met deze rol bewaakt hij of zij het langetermijnperspectief en geeft een stem aan toekomstige generaties.
Presentaties & workshops
Dagvoorzitter
Merlijn Twaalfhoven, Ministerie van de Toekomst en The Turn Club
Presentaties, workshops en sessies met o.a.
- Taakdemocratie – hoe er constructieve transitieruimte ontstaat binnen het lokale bestuur o.l.v. Peter Bootsma
- Kansen en valkuilen bij lokale burgerberaden – o.l.v. Walter Wittkamp
- Principes voor een beter verkiezingsdebat – o.l.v. Bram Eidhof
- Bezoek het perspectief van 7 generaties
- Hoe toekomstdenken in gemeenteraad van Leeuwarden een plek heeft gekregen
- Youtopia: hoe burgers de toekomst zien
- Het Plekberaad: hoe lokale creatieve democratische ruimte eruit ziet
Programma
9:30 Inloop met live beslisboom: welke rol kies jij in deze tijd van grote uitdagingen? Je krijgt een identiteit en stelt een persoonlijk programma samen.
10:15 Plenaire opening met muziek, inleefoefening, keynotes van Mare de Wit en Peter Bootsma, dilemma’s en tekorten van de huidige democratische structuren verwoorden, voorbeelden van creatieve oplossingen zoals Youtopialab, de Transitiekamer, het Plekberaad, De Toekomst aan Tafel en Toekomstambassadeurs.
11:30 Pauze en kiezen van spoor voor deelsessies.
11:45 Deelsessies van 75 minuten
13:00 Lunch en markt
16:00 Plenair: volgende stap met rollen, commitment en behoeften. Keynote van Kiza Magendane.
Presentatie & ritueel voor rol Toekomstambassadeur. Muziek.
17:00 Afsluiting, drankjes
Deelsessies en verdieping
De Toekomst aan Tafel
o.l.v. Mare de Wit (Deltaprogramma, Ministerie van IenW)
De toekomst van Nederland ligt op de tekentafel. De keuzes van vandaag vormen het ‘nieuwe normaal’ van morgen. Mare de Wit ontwikkelt binnen het Deltaprogramma van het Ministerie van IenW Toekomst aan Tafel, een aanpak om een toekomstgerichte koers te varen die zowel recht doet aan de inwoners van nu als aan de belangen van morgen.
Momenteel ontbreekt de stem van toekomstige generaties vaak in beslissingen van vandaag en dat kan leiden tot afwenteling, een tekortkoming die het Kabinet-Schoof erkent met het streven “problemen niet af te schuiven naar onze kinderen en kleinkinderen”. Een principe dat ook door verschillende overheidsorganisaties en gemeenten wordt nagestreefd.
Toekomst aan Tafel biedt een inspirerende en effectieve werkwijze waarmee we deze intenties kunnen verwezenlijken en zo een meer transparante en toekomstgerichte beleids- en besluitvorming realiseren. Kortom: eerlijk verdelen wat we nú doen en laten, voor nú en later.
Presentatie Taakdemocratie: constructieve transitieruimte
o.l.v. Peter Bootsma, Vereniging Noorden Duurzaam
De duurzaamheidscrises stapelen zich op en we gaan eerder achteruit dan vooruit. Met alleen beweging van onderop en ideeënstrijd in de politiek keren we dit tij niet. Wat aanvullend nodig is, is taakverdeling tussen maatschappelijke blokken, om wetenschappelijk onderzoek, burgerinitiatieven, wetgeving, overheidsbeleid, innovatie, onderwijs, en alle andere krachten te bundelen in simultane collectieve actie voor systeemverandering.
In deze interactieve presentatie maak je kennis met taakdemocratie, een nieuw model voor deze coördinatie van duurzaamheidstransities. Het is invlechtbaar in alle bestuurslagen, toepasbaar voor integrale gebiedsontwikkeling, sociaal beleid en ketenverduurzaming, en opstartbaar door alle voortrekkers. De vereniging Noorden Duurzaam ontwikkelt een open access toolkit hiervoor, en een community voor onderzoekers en initiatiefnemers.
Werksessie Burgerberaad voor lange termijn
O.l.v. Walter Wittkamp, adviseur burgerberaden
Wat als niet coalities van politieke partijen maar burgerberaden het lange termijn beleid zouden bepalen? Kan dat en wat is daarvoor nodig?
Walter Wittkamp is adviseur burgerberaden en verbonden aan verschillende kennisinstellingen over democratische vernieuwing. Hij werkt bij Agora Europa, is een van de initiatiefnemers van de Nationale Luistercampagne en van de kring Toekomst van de Democratie.
Burgerberaden kunnen een goede aanvulling voor onze democratie zijn als ze leiden tot effectieve en haalbare uitkomsten op vragen waar de politiek niet zelf goed uitkomt. Er is ondertussen een schat aan ervaring en inzichten met burgerberaden in Europa. In deze workshop bespreken we hoe deliberatie en consent zorgen voor scherpe keuzes en voor goed beleid: haalbaar, effectief en gedragen.
Dat doen we op een manier die ook in burgerberaden vaak gebruikt wordt, op een sociocratische manier.
Ontwerpsessie beter verkiezingsdebat
o.l.v. Bram Eidhof – Stichting voor Democratie
De afgelopen Tweede Kamerverkiezingen lieten het wederom zien: verkiezingsdebatten hebben soms onvoldoende democratische kwaliteit. Anders gezegd: journalisten laten misleiding en onwaarheden toe en zakken daarmee door een journalistiek-democratische ondergrens. Van vragen van donateurs tot partijpolitiek gekleurde duiding achteraf: te vaak gaat het mis. Een democratie waarin politici wegkomen met onwaarheden doet geen recht aan de realiteit.
Daarom gaan we in deze ontwerpsessie op zoek naar de voorwaarden voor betere verkiezingsdebatten voor de gemeenteraadsverkiezingen.
Brame Eidhof brengt met Stichting Voor Democratie de uitkomsten hiervan bij relevante media-organisaties en stelt een journalistiek-democratische code op.
Lees meer in dit opiniestuk in Trouw.
Anders zijn maakt het verschil
o.l.v. Kiza Magendane – De Nieuwe Kamer
De samenleving bestaat bij gratie van verschillen. In onze afkomst, denken, en overtuigingen. Toch verliezen wij steeds het vermogen om onszelf in de ander te verplaatsen. Kiza Magendane gelooft dat iedereen een stem heeft en dat alle perspectieven gehoord moeten worden.
Daarom creërt hij met De Nieuwe Kamer een veilige ruimte waar alle Nederlanders voorbij hun verschillen aan gezamenlijke doelen kunnen werken. Hoe kan dit het lokale bestuur verrijken? Waar in de gemeente zijn plekken om je stem te laten horen, en jezelf in anderen te verplaatsen? Hoe verbinden we het gemeetebestuur met burgers die hun talenten en vaardigheden inzetten om zinvolle verandering teweeg te brengen?
Workshop: De Kunst van Luisteren
o.l.v. Laura Mentink – The Turn Club
In een tijd van polarisatie en tegenstellingen onderzoekt theatermaker en kunstenaar Laura Mentink hoe we ons kunnen verplaatsen in het onbekende of tegengestelde perspectief. Niet om te debatteren, maar om echt te ervaren. Tijdens deze workshop oefen je in empathie en solidariteit, niet alleen met anderen, maar vooral met jezelf. Hoe luister je écht? Hoe verander je je perspectief? En wat doet dat met jouw manier van kijken naar de wereld? Ontdek de kracht van luisteren en onderzoek hoe dit een rol kan spelen in de gemeenteraad.
Het Plekberaad – Toekomstdenken in buurt, dorp of wijk
o.l.v. Merlijn Twaalfhoven en Miriam van Oort, The Turn Club
Het Plekberaad is een creatieve, inspirerende maaksessie waaraan vertegenwoordigers van alle betrokkenen van een afgebakend gebied zoals een wijk, dorp of buurt aan meedoen. De afgelopen twee jaar is het op ongeveer 25 plekken in Nederland is uitgevoerd, elk met eigen vorm en aanpak. Het resultaat is niet alleen een gedeeld beeld van een ideale wereld in 2050, maar ook een idee van wat nu nodig is om concrete stappen te zetten naar een gedeeld ideaal.
Praktisch
Datum: do 22 mei 2025
Tijd: 9:30 uur – 18:00 uur
Locatie: Stadsklooster, Kanaalstraat 198, 3531 CP Utrecht
Kosten: € 195,- ex btw