do 22 mei 2025, Stadsklooster Utrecht
Toekomstdenken, burgerparticipatie en democratische opfrissing
Inspiratie en ontmoetingsdag voor gemeenteraadsleden, beleidsambtenaren en samenlevingsbouwers
Hoe versterken we de lokale democratie met langetermijndenken, participatie en burgerkracht?
Georganiseerd door The Turn Club en de Lokale Democratie Coalitie in partnerschap met het Ministerie van de Toekomst, Noorden Duurzaam, Stichting Voor Democratie en de Nationale Luistercampagne.
Worden toekomstige generaties voldoende gehoord in de gemeente?
Hoe kunnen we inwoners meer betrekken bij de beleidsontwikkeling en plannen van de gemeente?
Hoe kunnen breed gedeelde waarden leidend zijn bij besluitvorming voor de lange termijn?
Presentaties, workshops en sessies met o.a.
- Hoe scheppen we constructieve transitieruimte binnen het lokale bestuur? met Peter Bootsma
- Welke principes maken een raadslid tot een waardige verdediger van de lokale democratie? met Niesco Dubbelboer
- Kansen en valkuilen bij lokale burgerberaden met Walter Wittkamp
- Principes voor een beter verkiezingsdebat met Bram Eidhof
- Ervaar het perspectief van 7 generaties
- Hoe toekomstdenken in gemeenteraad van Leeuwarden een plek heeft gekregen
- Futerra: hoe ziet jouw ideale wereld eruit?
- Het Plekberaad: lokale creatieve democratische ruimte.
- Luisterkunst met actrice Laura Mentink
Nationaal Burgerberaad Klimaat
In deze tijd staat democratie op verschillende manieren onder druk. Polarisatie, onzekerheid en ongelijkheid nemen toe, en versterken gevoelens van machteloosheid en onvrede. Dit wordt gevoed door media, landelijke politiek en zorgwekkende internationale gebeurtenissen die in de richting van een gespannen wereldorde gaan. Toch delen we meer principes en overtuigingen dan dat we verschillen. Over wat écht belangrijk is, kunnen we het vaak eens worden. Maar hoe maken we dit gedeelde verhaal tastbaar?
Overal laten burgers zien dat zij mee willen denken, zorgen en bouwen aan hun omgeving. Burgerschap leeft en kan tot bloei komen wanneer het wordt gezien, gewaardeerd en de ruimte krijgt.
Hoe kunnen we dit burgerschap laten groeien, nieuwe vormen van inspraak, samenwerking en betrokkenheid kweken en samen een gedeeld beeld van een goede samenleving ontwikkelen?
Daarvoor organiseren we de inspiratie-, ontwikkel- en ontmoetingsdag Toekomstdenken, Burgerparticipatie en Democratische Opfrissing voor gemeenteraadsleden en griffiers uit alle gemeentes van Nederland. Een dag vol concrete en succesvolle voorbeelden van verbindende, ondernemende en creatieve initiatieven die de lokale democratie kunnen versterken en verrijken. Met sprekers, werksessies en praktische tools voor langetermijndenken, verbeelding en inclusieve participatie in het lokale bestuur.
Van elke gemeenteraad in Nederland is tenminste één raadslid uitgenodigd. Deze kan na de conferentie een rol als toekomstambassadeur vervullen in de gemeenteraad, het langetermijnperspectief bewaken en een stem geven aan toekomstige generaties.
- Hele dag inclusief lunch – €155,-
- Alleen ochtend (10-13 uur) met o.a. ontwerpsessie Taakdemocratie of Pledge voor goed raadslidmaatschap – €75,-
- Alleen middag (14-17 uur) met o.a. ontwerpsessie Taakdemocratie of betere verkiezingsdebatten – €75,-
- Lunch – €20,-
(alle prijzen zijn ex btw)
Als prijs een belemmering vormt, schrijf ons even een email.
Dagvoorzitter
Merlijn Twaalfhoven, Ministerie van de Toekomst en The Turn Club
Programma
9:30 Inloop, je stelt een persoonlijk programma samen en met live beslisboom: welke rol kies jij in deze tijd van complexe uitdagingen?
10:15 Plenaire opening met muziek, inleefoefening, keynotes van Mare de Wit en Peter Bootsma over dilemma’s en tekorten van de huidige democratische structuren, voorbeelden van creatieve oplossingen zoals Youtopialab, de Transitiekamer, het Plekberaad, De Toekomst aan Tafel en Toekomstambassadeurs.
11:30 Pauze en kiezen van spoor voor deelsessies.
11:45 Deelsessies
13:00 Lunch en expositie Youtopialab
16:00 Plenair: volgende stap met rollen, commitment en behoeften. Keynotes van Kiza Magendane en Tessa Cramer. Presentatie Toekomstambassadeurs. Muziek.
17:00 Afsluiting, drankjes
Keynotes
Tessa Cramer – moed om gebaande paden te verlaten
Tessa Cramer (PhD) is socioloog, futurist en lector Designing the Future bij Fontys Hogeschool. Daarnaast is ze voorzitter van het kenniscentrum Creative Economy.
Tessa is ervan overtuigd dat de complexe thema’s van onze tijd niet opgelost kunnen worden in de bestaande systemen en denkwijzen. Maar de praktijk is weerbarstig, het is elke dag opnieuw een uitdaging om de wereld met een frisse blik te blijven bezien. Waar halen we de hoop en de moed vandaan om andere toekomsten te schetsen, de gebaande paden te verlaten en op onderzoek uit te gaan naar andere mogelijkheden voor samenleving en onszelf?
Kijk hier de lezing Hoe kun je je actief verhouden tot de toekomst? van Tessa Cramer
Kiza Magendane – Anders zijn maakt het verschil
De samenleving bestaat bij gratie van verschillen. In onze afkomst, denken, en overtuigingen. Toch verliezen wij steeds het vermogen om onszelf in de ander te verplaatsen. Kiza Magendane gelooft dat iedereen een stem heeft en dat alle perspectieven gehoord moeten worden. Waar in de gemeente zijn plekken om je stem te laten horen, en jezelf in anderen te verplaatsen? Hoe verbinden we het gemeentebestuur met burgers die hun talenten en vaardigheden inzetten om zinvolle verandering teweeg te brengen?
Mare de Wit – De Toekomst aan Tafel
De toekomst van Nederland ligt op de tekentafel. De keuzes van vandaag vormen het ‘nieuwe normaal’ van morgen. Mare de Wit ontwikkelt binnen het Deltaprogramma van het Ministerie van IenW Toekomst aan Tafel, een aanpak om een toekomstgerichte koers te varen die zowel recht doet aan de inwoners van nu als aan de belangen van morgen.
Peter Bootsma – Taakdemocratie
Hoe voorzien we complexe transitieopgaven van daadkrachtig en inclusief beslisvermogen? Peter Bootsma presenteert een manier om noodzakelijke offers te brengen, taaie knopen door te hakken zonder dat dit tot verdeeldheid leidt en stemmen kost voor politieke partijen.
Deelsessies en verdieping:
De Toekomst aan Tafel
o.l.v. Mare de Wit (Deltaprogramma, Ministerie van IenW) en Klaas Sietse Spoelstra
Momenteel ontbreekt de stem van toekomstige generaties vaak in beslissingen van vandaag en dat kan leiden tot afwenteling, een tekortkoming die het Kabinet-Schoof erkent met het streven “problemen niet af te schuiven naar onze kinderen en kleinkinderen”. Een principe dat ook door verschillende overheidsorganisaties en gemeenten wordt nagestreefd.
Toekomst aan Tafel biedt een inspirerende en effectieve werkwijze waarmee we deze intenties kunnen verwezenlijken en zo een meer transparante en toekomstgerichte beleids- en besluitvorming realiseren. Kortom: eerlijk verdelen wat we nú doen en laten, voor nú en later.
De Nieuwe Kamer
Kiza Magendane creëert met De Nieuwe Kamer een veilige ruimte waar alle Nederlanders voorbij hun verschillen aan gezamenlijke doelen kunnen werken. Hoe kan dit het lokale bestuur verrijken?
Presentatie Taakdemocratie: constructieve transitieruimte
o.l.v. Peter Bootsma, Vereniging Noorden Duurzaam
De duurzaamheidscrises stapelen zich op en we gaan eerder achteruit dan vooruit. Met alleen beweging van onderop en ideeënstrijd in de politiek keren we dit tij niet. Wat aanvullend nodig is, is taakverdeling tussen maatschappelijke blokken, om wetenschappelijk onderzoek, burgerinitiatieven, wetgeving, overheidsbeleid, innovatie, onderwijs, en alle andere krachten te bundelen in simultane collectieve actie voor systeemverandering.
In deze interactieve presentatie maak je kennis met taakdemocratie, een nieuw model voor deze coördinatie van duurzaamheidstransities. Het is invlechtbaar in alle bestuurslagen, toepasbaar voor integrale gebiedsontwikkeling, sociaal beleid en ketenverduurzaming, en opstartbaar door alle voortrekkers. De vereniging Noorden Duurzaam ontwikkelt een open access toolkit hiervoor, en een community voor onderzoekers en initiatiefnemers.
Werksessie Burgerberaad voor lange termijn
O.l.v. Walter Wittkamp, adviseur burgerberaden
Wat als niet coalities van politieke partijen maar burgerberaden het lange termijn beleid zouden bepalen? Kan dat en wat is daarvoor nodig?
Walter Wittkamp is adviseur burgerberaden en verbonden aan verschillende kennisinstellingen over democratische vernieuwing. Hij werkt bij Agora Europa, is een van de initiatiefnemers van de Nationale Luistercampagne en van de kring Toekomst van de Democratie.
Burgerberaden kunnen een goede aanvulling voor onze democratie zijn als ze leiden tot effectieve en haalbare uitkomsten op vragen waar de politiek niet zelf goed uitkomt. Er is ondertussen een schat aan ervaring en inzichten met burgerberaden in Europa. In deze workshop bespreken we hoe deliberatie en consent zorgen voor scherpe keuzes en voor goed beleid: haalbaar, effectief en gedragen.
Dat doen we op een manier die ook in burgerberaden vaak gebruikt wordt, op een sociocratische manier.
Ontwerpsessie beter verkiezingsdebat
o.l.v. Bram Eidhof – Stichting voor Democratie
De afgelopen Tweede Kamerverkiezingen lieten het wederom zien: verkiezingsdebatten hebben soms onvoldoende kwaliteit. Je kan zelfs verkiezingen winnen op basis van leugens, zoals we met de Brexit zagen. Ook in Nederland laten journalisten soms misleiding en onwaarheden toe en zakken ze daarmee door een journalistiek-democratische ondergrens. Van vragen van donateurs tot partijpolitiek gekleurde duiding achteraf: te vaak gaat het mis. Een democratie waarin politici wegkomen met onwaarheden doet geen recht aan de realiteit.
Daarom ontwerpt Bram Eidhof vanuit stichting Voor Democratie betere verkiezingsdebatten in samenwerking met nationale mediapartijen. Geïnformeerd door de behoeftes van burgers, wetenschappelijke inzichten en de voorkeuren van politieke partijen. En wat nationaal kan, kan lokaal ook. Dat is waarom we in deze sessie op zoek gaan naar hoe we betere verkiezingsdebatten voor de gemeenteraadsverkiezingen kunnen ontwerpen. Laat je inspireren en zet je eigen frustraties en behoeftes om in positieve verandering.
Lees meer in dit opiniestuk in Trouw.
Workshop: De Kunst van Luisteren
o.l.v. Laura Mentink – The Turn Club
In een tijd van polarisatie en tegenstellingen onderzoekt theatermaker en kunstenaar Laura Mentink hoe we ons kunnen verplaatsen in het onbekende of tegengestelde perspectief. Niet om te debatteren, maar om echt te ervaren. Tijdens deze workshop oefen je in empathie en solidariteit, niet alleen met anderen, maar vooral met jezelf. Hoe luister je écht? Hoe verander je je perspectief? En wat doet dat met jouw manier van kijken naar de wereld? Ontdek de kracht van luisteren en onderzoek hoe dit een rol kan spelen in de gemeenteraad.
Ontwerpsessie: Verfris de democratie
o.l.v. Niesco Dubbelboer – Nederlandse Democratie Coalitie / Lokale Democratie Coalitie
Wat betekent het om een goed raadslid te zijn en welke onderliggende democratische waarden hanteer je daarbij? Hoeveel ruimte geef je aan de stem en de mening van de inwoners? Hoe ga je om met de wens van veel inwoners om samen aan de gemeenschap te werken? Welke instrumenten zet je daarvoor in?
Met de Lokale Democratie Coalitie zetten we een landelijke campagne op om zo veel mogelijk raadsleden te ‘verleiden’ om een democratische gelofte af te leggen over hun werk in de nieuwe raadsperiode. Help mee om die gelofte uit te werken en denk mee over de strategie om zoveel mogelijk raadsleden te bereiken.
De Lokale Democratie Coalitie is onderdeel van de Nederlandse Democratie Coalitie waarin verschillende Nederlandse NGO’s samenwerken om de democratie te verdedigen en te verbeteren. In de net opgerichte Lokale Democratie Coalitie hebben een 25-tal lokale democratievernieuwers zich rond dit doel verenigd.
www.democratiecoalitie.nl
www.lokaledemocratiecoalitie.nl
Praktisch
Datum: do 22 mei 2025
Tijd: 9:30 uur – 18:00 uur
Locatie: Stadsklooster, Kanaalstraat 198, 3531 CP Utrecht
Kosten (ex btw):
- Hele dag inclusief lunch – €155,-
- Alleen ochtend (10-13 uur) met o.a. ontwerpsessie Taakdemocratie of Pledge voor goed raadslidmaatschap – €75,-
- Alleen middag (14-17 uur) met o.a. ontwerpsessie Taakdemocratie of betere verkiezingsdebatten – €75,-
- Lunch – €20,-